Quan điểm này được Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình đưa ra khi giải trình các ý kiến góp ý vào Dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên, tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 17/4.
Đây là một dự án luật mới, quy định về nhiều chính sách như xử lý chuyển hướng đối với người chưa thành niên phạm tội; hình phạt và các chính sách hình sự chuyên biệt.
Dự thảo luật cũng quy định thủ tục tố tụng thân thiện; thi hành án và tái hòa nhập cộng đồng; nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động tư pháp người chưa thành niên.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga (Ảnh: Phạm Thắng).
Thể hiện quan điểm của cơ quan thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết còn có ý kiến khác nhau.
Loại ý kiến thứ nhất tán thành dự thảo luật quy định về hình phạt và thủ tục tố tụng hình sự đối với người chưa thành niên.
Loại ý kiến thứ hai đề nghị dự thảo luật không quy định về hình phạt và thủ tục tố tụng hình sự đối với người chưa thành niên.
Ủng hộ loại ý kiến thứ nhất, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho rằng người chưa thành niên là người chưa trưởng thành về mọi mặt.
Trong quan hệ pháp luật, đây được coi là đối tượng yếu thế, cần được pháp luật bảo vệ đặc biệt.
Trưởng ban Công tác Đại biểu Nguyễn Thị Thanh (Ảnh: Phạm Thắng).
Bà thể hiện quan điểm dự thảo luật cần điều chỉnh về hình phạt và thủ tục tố tụng hình sự đối với người chưa thành niên, tạo cơ sở cho việc thiết kế các hình phạt, cũng như các thủ tục tố tụng phù hợp với đặc điểm của người chưa thành niên.
Giải trình thêm nội dung này, Chánh án Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh nếu không có hình phạt và tố tụng thân thiện sẽ không hình thành được bộ luật về tư pháp người chưa thành niên theo đúng quan điểm của Đảng và Hiến pháp.
"Trên thế giới không có bộ luật nào chỉ có biện pháp mà không có hình phạt và tố tụng hình phạt. Nếu đây là thành tựu, là bước tiến của nền tư pháp và của Quốc hội nước ta thì sản phẩm đưa ra phải trọn vẹn, không nên có một sản phẩm khuyết tật", ông Bình nói.
Theo ông, không có hình phạt với tố tụng thân thiện thì đây là một sản phẩm khuyết tật, không giống luật nào trên thế giới và cũng không nên để mất thời gian của Quốc hội khi đưa ra một đạo luật khuyết tật như vậy.
"Nói thật với các đồng chí, nếu chỉ làm việc đấy, chúng tôi cảm thấy xấu hổ, thế giới người ta sẽ đánh giá cơ quan trình ra một bộ luật không trọn vẹn, không biết trình kiểu gì mà ra một đạo luật như thế", theo Chánh án TAND Tối cao.
Ông Nguyễn Hòa Ông Bình nêu mong muốn trình ra một đạo luật "đầy đủ tất cả" như dự thảo TAND Tối cao đang xây dựng. "Chính phủ cũng rất nhiều lần đề nghị và khi thảo luận việc này, tất cả đại biểu Quốc hội đều đồng tình phải đưa vào dự án luật này với đầy đủ các nội dung như tòa án đã chuẩn bị", Chánh án Tòa tối cao nói thêm.
Có những biện pháp chỉ cần vỗ vai "cháu xin lỗi bạn đi"
Liên quan đến thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng, đang có hai loại ý kiến khác nhau về nội dung này.
Loại ý kiến thứ nhất cho rằng cả 3 cơ quan là Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án đều có thẩm quyền xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng.
Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại phiên họp (Ảnh: Phạm Thắng).
Loại ý kiến thứ hai cho rằng cần giao thẩm quyền xem xét, quyết định áp dụng tất cả các biện pháp xử lý chuyển hướng cho Tòa án để thực hiện đúng chức năng Hiến định "Tòa án là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp".
"Nếu giao cho tòa phải chờ kết thúc điều tra thì không kịp thời, chưa kể phải mở phiên tòa hay phiên họp. Nhưng có những biện pháp xử lý chỉ cần vỗ vai 'cháu đi xin lỗi bạn đi', hay 'cháu về nói bố mẹ bồi thường bạn bị gãy tay, mang đến bệnh viện bồi thường cho người ta'", Chánh án dẫn chứng.
Ông cho rằng có những chuyện ngay từ giai đoạn điều tra, cơ quan điều tra cũng có thể làm được, không cần thiết phải chờ đến tòa mở một phiên họp.
Kết luận nội dung phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị TAND Tối cao tiếp tục hoàn chỉnh dự thảo luật với phạm vi theo đúng 6 chính sách trong hồ sơ đề nghị xây dựng luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5.
Theo dự kiến, dự luật này sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 7 vào tháng 5 tới.
